Bağımlılığa ve felce yol açıyor: ‘Gülme gazı’ nasıl sessiz bir tehlikeye dönüştü?

Diş tedavilerinde ağrı kesici olarak kullanılan nitro oksit (azot protoksit), yani halk ortasında bilinen ismiyle gülme gazı, son yıllarda cümbüş gayeli kullanılmaya başlandı ve gençler ortasında giderek artan bir yoğunlukta tüketilmeye başladı.

Öfori yaratan yan tesirleri uzun vakittir bilinmesine karşın, vaping ile yaygınlaştı ve bağımlılığa dönüştü.

Yasal olarak satılması tehlikesini gizliyor

Sigara ve elektronik sigara eserleri üzere yasal dükkanlarda satılması, gazın kullanımının risklerini gölgede bırakıyor. Gençler, “puff” ve “aromalı vape” eserleri üzere satılan bu maddeyi zararsız sanıyor ancak sonuç ölümcül olabiliyor.

Florida’da bir üniversite öğrencisi, sekiz yıl evvel bu hususla tanıştı. Giderek daha fazla bu maddeyi kullanan genç, bir müddet sonra bacaklarını kullanamaz ve idrarını tutamaz hale geldi. Buna karşın kullanmayı bırakmadı zira artık bağımlısı olmuştu.

Tütün dükkanlarından kolaylıkla ulaşılabilen gazı daima alıyor, bitince yine gidip satın alıyordu. Gaza bağımlı olan genç, Kasım ayında bir vape dükkanının önündeki otoparkta hayatını kaybetti. Ailesi, “Yasal olarak satıldığı için zararsız olduğunu sandı” açıklamasını yaptı.

Felç ediyor

Uzmanlar, gazın tesirlerine karşı şiddetle uyarıyor. ABD Zehir Merkezleri 2023-2024 raporuna göre, bu unsura bağlı zehirlenme hadiseleri bir yılda yüzde 58 arttı. Yasal ancak ölümcül bu bağımlılık, sessizce yayılmaya devam ediyor. Kimi ülkelerde yasaklanma kararı alınmaya başladı.

Kokusuz, renksiz olan azot protoksit solunması beyine kâfi oksijen gitmemesine neden olan hipoksiye yol açabilir. Bu durum vefatla sonuçlanabilir. Sistemli solunması ise ayrıyeten sinir hasarına, omurganın bozulmasına ve hatta felce neden olabilecek B12 vitamini eksikliğine yol açabilir.

ABD Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezleri’ne nazaran, azot protoksit zehirlenmelerine bağlı ölümlerin sayısı 2019 ile 2023 ortasında yüzde 110’dan fazla arttı. Birtakım ABD eyaletleri eserleri yasaklamaya başladı.